(Mustela putorius)
Gatunek ten występuje praktycznie w całej Europie z wyjątkiem jej obrzeży, zarówno na północy jak i południu. Tchórze spotyka się w lasach (głównie olsach i łęgach), zadrzewieniach śródpolnych, parkach, łąkach, pastwiskach i mokradłach. Chętnie przebywają nad rzekami, w pobliżu stawów, jezior i innych zbiorników wodnych. Jest synantropijny, tzn. współzamieszkuje tereny wraz z ludźmi. Unika otwartych przestrzeni. Wielkość areałów zamieszkałych przez samice kształtuje się od 20 do ponad 200 ha, a samców od 50 do ponad 1200 ha, a wynika to z poszukiwania przez tych drugich aktywnych płciowo samic. Liczebność w Polsce szacuje się przed rozrodem na od 10 do 27 tys. osobników, a po od 21 do nawet 54 tys. W związku z opadaniem poziomu wód gruntowych i zanikiem cieków i zbiorników wodnych, sądzi się, że liczbność ta w Polsce sukcesywnie spada.
Tchórze wykazują dymorfizm płciowy. Samce są większe, o masie od 500 do 1900 g, a samice mniejsze, od 400 do 800 g. Gatunek ten ma wydłużony, gibki tułów, krótkie łapy, długą szyję i małą kontrastowo ubarwioną głowę. Okolice oczy i górnej części nosa są czarnobure, a brwi i przód pyszczka białe. Ogólne zabarwienie sierści jest brązowawe, ale boki ciała, gdzie przez długie ciemne włosy ościste prześwitują jasne, żółtawe włosy wełniste. Gardło, piersi, brzuch, ogon i kończyny są ciemne i lub czarno zabarwione. Na terenie Polski występuje również chroniony tchórz stepowy, który jest jaśniejszy o jego sierść ma kolor żółtawy lub zółtawobrunatny. Ciemniejsze plamy wokół oczu kontrastują z jasnym wierzchem głowy. Cechą charakterystyczną tego tchórza jest ciemna końcowa połowa ogona.
Tchórze żywią się przede wszystkim żabami. Znaczną część pożywienia stanowią także inne drobne płazy, ptaki i ich jaja, jak i również nie pogardzi królikiem. Owoce i warzywa stanowią margines diety tego drapieżnika. Gromadzi w spiżarniach zapasy pożywienia. Zapotrzebowanie dobowe na pokarm u samic wynosi od 90 do 150 g, a u samców od 120 do 310 g.
Gody tchórze odbywają się w marcu i kwietniu. Ciąża trwa 40-43 dni. Młode, zwykle 4-8 rodzą się na przełomie od końca kwietnia do początku czerwca. Po miesiącu pokryte są gęstym ciemnym futrem i mniej więcej w tym samym czasie otwierają oczy. Laktacja trwa 50 dni. Młode w wieku dwóch miesięcy uczą się samodzielnego polowania wraz z matką. Po kolejnych dwóch do czterech miesiącach, usamodzielnią się. Dojrzałość płciową osiągają wiosną kolejnego roku.
Tchórze posiadają specjalne gruczoły przyodbytowe, z których w przypadku zagrożenia, wyrzucają wydzielinę o odrażającej woni. Wykorzystuje ukrycia i nory innych zwierząt, np. lisów czy bobrów, sterty gałęzi, puste przestrzenie pod korzeniami, dziuple w powalonych pniach, osiedla się również w budynkach gospodarskich, szopach i stodołach. W areale posiada najczęściej kilka schronień i potrafi również sam kopać nory. Gniazdo, w którym tchórzych odchowuje młode, jest kuliste, zbudowane z suchej roślinności, skórek gryzoni, czasem sierści i piór.
Gatunek ten prowadzi nocny tryb życia, na który przypada około 80% czasu aktywności. W przypadku ostrej zimy tchórze mogą przebywać w schronieniach całą dobę.
Bardzo dobrze pływają i zdobywają część pokarmu w wodzie, nie są jednak tak sprawnymi łowcami ofiar wodnych jak norki czy wydry. Mogą wyrządzać znaczne straty w kurnikach, gdyż nagromadzenie zbyt dużej ilości ofiar w jednym miejscu, skłania drapieżnika do instynktownego zabijnia ponad normę.
Maksymalna długość życia w warunkach naturalnych wynosi około 5-6 lat. Wrogami tchórzy są dzikie psy, lisy, duże drapieżne ptaki, w tym puchacz.
Na tchórze polujemy z zasiadki i podchodu.
Skąd wzięły się powiedzenia „tchórzem podszyty”, „śmierdzący tchórz”, czy „tchórz nad tchórze”?
Tchórz jest bardzo odważnym zwierzęciem i dzięki swojej wydzielinie potrafi wyjść obronną ręką nawet w starciu z dużo większym drapieżnikiem. Skojarzenie tego gatunku ze strachem wynika ze starej ludzkiej tradycji i porównywania zwierząt do człowieka. Myślano, że zwierzęta tak samo jak ludzie, w przypadku zagrożenia i strachu, nie panują nad swoim ciałem i wydalenie cieczy jest niekontrolowanym odruchem.
Tchórze nie podlegają wycenie medalowej.
