(Anser fabalis)
Gęsi zbożowe pojawiają się w Polsce w drugiej połowie września, maksymalne zaś natężenie przelotu następuje w październiku. Ich obecność w tym czasie szacuje się na ponad 200 tys. osobników. W okresie zimowym na terenie Polski przebywa od kilkunastu do kilkudziesięciu tysięcy ptaków. Wędrówka wiosenna ma miejsce nieraz już w lutym, jej największe nasilenie przypada na pierwszą połowę marca, a niewielkie stada spotka się nawet na początku maja.
Gatunek ten należy do najliczniejszego wśród dzikich gęsi przelatujących przez Polskę.
Gęś zbożowa jest wyraźnie mniejsza i przede wszystkim ciemniejsza (zwłaszcza na skrzydłach) od gęgawy. Jej najbardziej charakterystyczną cechą jest ubarwienie dzioba: jest on ciemny u nasady, dalej występuje pomarańczowa przepaska, “paznokieć” jest znowu czarny. Długość ciała wynosi 66-89 cm, rozpiętość skrzydeł 142-175 cm, masa ciała – 3,1-3,9 kg.
Pokarmem tych gęsi są wyłącznie rośliny, na które składają się zielone listki, części podziemne czy nasiona. Zapotrzebowanie dobowe to 650-800 g świeżej masy na dobę. Samice uzyskują dojrzałość płciową w wieku 3 lat. Jaja są składane począwszy od czerwca, a cały okres wegetacji trwa 3 miesiące. Ptaki średnio znoszą 5-6 jaj, a ich okres inkubacji trwa 27-28 dni. Są one wysiadywane wyłącznie przez samice, ale opieką nad młodymi zajmuje się oboje rodziców. Młode są lotne w wieku 40-43 dni. Rodzina pozostaje razem przez jesień i zimę i rozpada się podczas wędrówki wiosennej. Jednym z największych zagrożeń dla tych gęsi są drapieżniki, w szczególności lemingi, których populacja ma znaczny wpływ na populację roczną gęsi zbożowej.
Gęś zbożowa nie należy do gatunku zagrożonego, a jej populacja raczej rośnie, niż utrzymuje się na stabilnym poziomie.
Na gęsi zbożowe polujemy z podchodu oraz na przelotach.
Dlaczego gęsi tak trudno podejść na polowaniu?
Ptaki te rozstawiają tzw. gęsi – strażników, których zadaniem jest wczesne ostrzeganie stada o zbliżającym się zagrożeniu.
Jak duże stada budują gęsi zbożowe?
Po lęgach a przed migracją, gęsi gromadzą się na tzw. pierzowiskach, skupiających do wielu tysięcy ptaków w jednym miejscu.
Gęś zbożowa nie podlega wycenie medalowej.
